Bệnh lý tim mạch là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trên thế giới, cùng với đột quỵ và tiểu đường tuýp 2. Tuy nhiên, nhiều người chưa nhận ra rằng chúng ta hoàn toàn có thể kiểm soát và hạn chế sự tiến triển của các bệnh lý nguy hiểm này thông qua một yếu tố tưởng chừng đơn giản nhưng lại vô cùng quyền lực: chế độ dinh dưỡng hàng ngày.

Vậy chế độ ăn uống ảnh hưởng như thế nào đến tim mạch? Bài viết này Giang sẽ chia sẻ chi tiết về vai trò của chế độ ăn uống, những thực phẩm nên ưu tiên và những nhóm thực phẩm cần loại bỏ khỏi thực đơn để bảo vệ trái tim khỏe mạnh.

Vai Trò Tuyệt Đối Quan Trọng Của Chế Độ Ăn Uống

Chế độ ăn uống ảnh hưởng như thế nào đến tim mạch của mỗi người? Đối với những người đã mắc bệnh tim mạch hoặc những người có yếu tố nguy cơ (như tăng huyết áp, tiểu đường, rối loạn lipid máu, thừa cân béo phì), việc áp dụng chế độ dinh dưỡng khoa học sẽ mang lại nhiều lợi ích thiết yếu:

  • Hỗ trợ điều trị và kiểm soát bệnh: Chế độ ăn khoa học giúp hỗ trợ nâng cao kết quả điều trị bệnh tim mạch.
  • Kiểm soát các yếu tố nguy cơ: Thực đơn cân bằng giúp người bệnh tim mạch kiểm soát huyết áp, cân bằng đường huyết, và giảm mỡ máu. Đây là những yếu tố nguy cơ chính ảnh hưởng đến chức năng tim.
  • Phòng ngừa biến chứng: Việc tìm hiểu bệnh tim nên ăn gì giúp người bệnh hạn chế các biến chứng nguy hiểm như suy tim, suy nhược cơ thể, và rối loạn nội tiết tố.
  • Giảm nguy cơ tử vong: Các nhà nghiên cứu đã chứng minh rằng, thói quen ăn uống thiếu dinh dưỡng và không lành mạnh đã góp phần gây ra gần 50% số ca tử vong do bệnh tim, đột quỵ và tiểu đường tuýp 2. Hơn 2/3 số ca tử vong ở bệnh nhân tim mạch trên toàn thế giới có liên quan đến thói quen lựa chọn thực phẩm của họ. Theo ước tính, khoảng 6 triệu ca tử vong trên thế giới hoàn toàn có thể tránh được nhờ vào việc áp dụng chế độ ăn uống giàu dinh dưỡng và lành mạnh.
  • Ngăn chặn béo phì: Ăn uống khoa học giúp hạn chế tiêu thụ lượng calo vượt ngưỡng, ngăn chặn tình trạng thừa cân, béo phì. Theo nghiên cứu, người bị thừa cân và béo phì có nguy cơ mắc bệnh tim gấp 2,5-3 lần so với người bình thường.

Thực phẩm, theo một góc nhìn nào đó, được xem là một loại thuốc. Thực phẩm phù hợp sẽ góp phần cải thiện sức khỏe, giảm nguy cơ hình thành và phát triển các loại bệnh mãn tính.

Chế độ ăn uống ảnh hưởng như thế nào đến tim mạch?

Để hạn chế bệnh tiến triển xấu đi, người mắc bệnh tim mạch nên tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa tim mạch hoặc bác sĩ dinh dưỡng để xây dựng chế độ ăn cá thể hóa. Dưới đây là những nhóm chất và thực phẩm cụ thể được khuyến nghị:

Nhóm Dinh Dưỡng Thiết Yếu

A. Thực phẩm giàu chất xơ Chất xơ là chất dinh dưỡng cần thiết cho mọi người, đặc biệt là người có chức năng tim bị suy yếu. Ăn đủ 25-38g chất xơ mỗi ngày giúp người bệnh giảm lượng cholesterol xấu trong máu, kiểm soát huyết áp, và tăng cường chuyển hóa mỡ máu. Chất xơ lành mạnh có nhiều trong rau xanh, trái cây tươi, các loại đậu, và ngũ cốc nguyên hạt.

B. Omega 3: Omega 3 rất tốt cho người bị bệnh tim. DHA và EPA có trong omega 3 giúp người bệnh giảm mỡ máu, hạn chế cholesterol xấu, ổn định huyết áp, và ngăn ngừa sự hình thành cục máu đông gây tắc nghẽn tĩnh mạch. Omega 3 còn làm chậm quá trình hình thành mảng bám ở thành mạch, ổn định nhịp tim, và ngăn ngừa nguy cơ đột quỵ. Người bệnh sử dụng thực phẩm giàu omega 3 với lượng vừa đủ có khả năng giảm 15% nguy cơ tử vong ở trường hợp mắc bệnh động mạch vành.

C. Thực phẩm giàu chất chống oxy hóa Nhóm chất chống oxy hóa có nhiều trong trái cây có màu sắc tươi sáng như cam, táo, dâu tây, kiwi. Chất này giúp cơ thể chống lại ảnh hưởng của các gốc tự do, góp phần kiểm soát tình trạng cao huyết áp và tiểu đường, từ đó cải thiện chức năng tim mạch.

D. Thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất Các vitamin quan trọng cho tim mạch bao gồm:

  • Vitamin D: Đủ lượng 2000 IU mỗi ngày giúp người bệnh cải thiện 26-34% khả năng bơm máu của tim.
  • Vitamin K2: Ngăn ngừa lắng đọng canxi ở thành mạch, phòng ngừa xơ vữa mạch máu.
  • Vitamin C: Tham gia vào quá trình chống xơ vữa động mạch.
  • Vitamin B9 và B12: Hỗ trợ điều trị thiếu máu và duy trì sức khỏe của tế bào thần kinh, có lợi cho tim mạch.

10 Loại Thực Phẩm Tốt Cụ Thể

  • Hoa quả và rau xanh: Đây là nhóm thực phẩm cơ bản trong các bữa ăn của người bệnh tim mạch. Chúng giàu chất xơ và các chất chống oxy hóa quan trọng như phytoestrogen, polyphenol, flavonoid, catechin. Các loại rau được khuyến nghị bao gồm rau diếp cá, rau bina, cải xoăn, cà rốt, cà chua, bắp cải.
  • Cá béo: Theo khuyến nghị của Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ, người bệnh tim nên ăn cá béo ít nhất 2 lần/tuần. Cá hồi, cá mòi, cá trích, cá thu, cá ngừ là nguồn omega 3 dồi dào, giúp giảm cholesterol xấu và huyết áp cao. Ngoài ra, các loại hải sản khác như tôm, cua, mực cũng cung cấp omega 3 (DHA và EPA).
  • Ngũ cốc nguyên hạt: Gồm yến mạch, gạo lứt, hạt diêm mạch. Ăn ngũ cốc nguyên hạt mỗi ngày giúp giảm hơn 20% nguy cơ mắc bệnh tim nhờ tác dụng hạ huyết áp tâm thu và giảm cholesterol xấu.
  • Các loại hạt: Hạt óc chó, hạt hạnh nhân, hạt vừng, hạt dẻ cung cấp chất béo lành mạnh, canxi, kali, magie, giúp tăng độ đàn hồi mạch máu và ổn định huyết áp.
  • Các loại đậu: Đậu đen, đậu xanh, đậu nành, đậu đỏ, đậu pinto chứa lượng chất xơ dồi dào. Chúng còn chứa nhiều kali và canxi nhưng rất ít natri, rất tốt cho người bị cholesterol cao.
  • Các sản phẩm từ sữa ít béo: Sữa ít béo và các sản phẩm như phô mai, sữa chua ít béo chứa ít cholesterol hơn các loại thông thường.
  • Thịt nạc không da: Người bệnh tim mạch chỉ nên ăn thịt nạc không da (thịt gà, thịt heo, thịt vịt). Phần thịt nạc cung cấp protein, kẽm và các axit amin thiết yếu.
  • Dầu olive: Là nguồn thực phẩm giàu omega 3 và omega 6, đều là chất béo không bão hòa tốt cho tim mạch. Có thể sử dụng các loại dầu khác như dầu hạt cải, dầu mè, dầu đậu nành.
  • Trứng: Ăn 6 quả trứng mỗi tuần giúp hạn chế nguy cơ mắc bệnh mạch vành, cải thiện rối loạn huyết áp, và kiểm soát nồng độ cholesterol trong máu.

 

Ngoài ra, các chuyên gia còn gợi ý tham khảo và thực hiện theo chế độ ăn Địa Trung Hải, một chế độ ăn rất phù hợp cho sức khỏe tim mạch.

Bệnh Tim Kiêng Ăn Gì? Những Điều Cần Tuyệt Đối Tránh

Bên cạnh việc bổ sung thực phẩm tốt, người bệnh tim mạch cần nghiêm ngặt loại bỏ hoặc hạn chế tối đa những thực phẩm gây hại, đặc biệt đối với những người đang sử dụng thuốc chống đông kháng Vitamin K, vì một số thực phẩm giàu Vitamin K có thể làm giảm tác dụng của thuốc.

A. Hạn Chế Muối (Natri)

Xác định lượng muối tiêu thụ là mối quan tâm hàng đầu trong chế độ ăn lành mạnh. Natri rất cần thiết nhưng dung nạp quá nhiều sẽ dẫn đến tình trạng trữ nước trong cơ thể, làm tăng huyết áp, tạo áp lực lớn cho tim, và làm tổn thương các động mạch. Huyết áp cao là bước đệm dẫn đến những cơn đau tim và đột quỵ.

Người bệnh tim nên áp dụng chế độ ăn nhạt. Các loại thực phẩm chứa nhiều muối cần hạn chế bao gồm:

  • Đồ ăn mặn đậm gia vị: Nước tương, nước mắm, đường phèn (làm rối loạn nhịp tim và huyết áp).
  • Thực phẩm chế biến sẵn đóng gói: Đồ ăn vặt (bim bim, khoai tây chiên), xúc xích, thịt xông khói, thực phẩm đóng hộp (thịt hộp, cá đóng hộp).
  • Các loại nước sốt chế biến sẵn: Sốt cà chua, sốt mayonnaise, nước sốt salad.

B. Chất Béo Bão Hòa và Chất Béo Chuyển Hóa

  • Thịt đỏ và thịt chế biến: Thịt đỏ (thịt bò, thịt cừu, thịt dê) chứa lượng lớn chất béo bão hòa. Dùng nhiều làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim hoặc làm bệnh nghiêm trọng hơn.
  • Bơ và dầu thực vật hydro hóa: Đây là những thực phẩm có hại cho sức khỏe tim mạch. Chúng chứa nhiều chất béo bão hòa, làm tăng lượng cholesterol trong máu.
  • Các sản phẩm từ sữa béo: Sữa nguyên béo, phô mai, kem cheese có hàm lượng cholesterol lớn, làm suy yếu chức năng tim.

C. Đường và Carbohydrate Tinh Chế

  • Thực phẩm và đồ uống nhiều đường: Các loại nước ngọt hoặc nước tăng lực. Nạp quá nhiều đường có thể gây tổn thương mạch máu, đau tim đột ngột, tăng nhịp tim và tăng huyết áp.
  • Carbohydrate tinh chế: Là những thực phẩm đã loại bỏ hầu hết chất xơ, ví dụ là bánh mì trắng, bánh ngọt, bánh quy. Dùng nhiều carbohydrate tinh chế sẽ dẫn đến tình trạng kháng insulin, làm tăng đường huyết và chất béo trong máu.

Muối và đường là 2 gia vị phổ biến cần ăn lượng vừa phải.

D. Thực Phẩm Khác

  • Thực phẩm chế biến sẵn: Ngoài muối và đường, mì ăn liền, trái cây sấy, các loại hạt tẩm hương vị cũng chứa phụ gia và phẩm màu thực phẩm, gây hại cho tim mạch.
  • Rượu, bia và đồ uống có cồn: Uống quá nhiều rượu bia sẽ làm tăng nguy cơ đột quỵ, suy yếu cơ tim, và tắc nghẽn mạch máu.

Điều Chỉnh Lối Sống Toàn Diện

Chế độ dinh dưỡng là yếu tố quan trọng, nhưng không phải là duy nhất. Để duy trì sức khỏe tim mạch, người bệnh còn cần lưu ý các yếu tố lối sống sau:

  1. Vận động và nghỉ ngơi khoa học: Rèn luyện thể chất điều độ, phù hợp với thể trạng mỗi ngày giúp người bệnh duy trì cân nặng hợp lý, cải thiện sức khỏe tim mạch, thư giãn mạch máu và ổn định nhịp tim.
  2. Ngủ đủ giấc: Cần ngủ đủ 7-9 giờ mỗi ngày để cơ thể có thời gian phục hồi, điều hòa nhịp tim và lượng đường trong máu.
  3. Kiểm soát tâm trạng: Tránh căng thẳng, lo âu quá mức. Tâm trạng bị kích động sẽ dẫn đến tim đập nhanh, tác động tiêu cực đến bệnh.

Chìa Khóa Hạnh Phúc Cho Trái Tim

Chế độ ăn uống và luyện tập thông thường ảnh hưởng trực tiếp đến những yếu tố nguy cơ tim mạch có thể thay đổi được, như tăng huyết áp, tiểu đường, béo phì và rối loạn lipid máu. Việc thay đổi lối sống không chỉ giúp những người có tiềm ẩn bệnh lý tim mạch ngăn chặn bệnh diễn ra trong tương lai, mà còn giúp những người đã mắc bệnh có quá trình điều trị hiệu quả hơn và giảm thiểu tái phát.

Chưa bao giờ là quá sớm để chúng ta bắt đầu lắng nghe tim cần gì, và cũng chưa bao giờ là quá trễ để thay đổi chế độ ăn uống và luyện tập. Đó chính là chìa khóa quan trọng để mở cánh cửa hạnh phúc của mỗi người.

Nếu bạn đang thắc mắc về thực đơn dinh dưỡng cá thể hóa, chuyên biệt cho tình trạng sức khỏe của mình, bạn nên đặt lịch khám và tư vấn với bác sĩ chuyên khoa tim mạch hoặc dinh dưỡng.

 

Trà Giang thân tặng bạn bộ video khóa học đặc biệt “ Thở Bay Mỡ ”.


👉 Các bài tập đơn giản, dễ áp dụng, chỉ vài phút mỗi ngày, nhưng hiệu quả trong việc giúp bạn nhanh chóng sở hữu vóc dáng thon gọn và phong thái tự tin.

Đăng ký nhận quà tại đây: [Link nhận video]

 

Trà Giang

Đọc thêm:

Bí quyết đốt mỡ hiệu quả trong 1 nốt nhạc

Nhịn ăn gián đoạn: 1 bí quyết giảm cân hiệu quả

3 Phút Cắt Giảm Tinh Bột Để Giảm Cân

Sự thật về chế độ ăn keto – Giảm cân an toàn hay rủi ro tiềm ẩn?

Giảm cân cho người tiểu đường: Bí quyết sống khỏe, dáng thon

—

👋 Mọi người có thể nhắn tin trực tiếp để Giang tư vấn rõ hơn nhé!

🗣️ Liên hệ với Nguyễn Trà Giang:

Nhắn tin: [Nguyễn Trà Giang Health]
Blog: [Đọc các bài viết tự chăm sóc sức khỏe tại nhà]
Facebook: [Theo dõi Trà Giang]
Youtube: [Nguyễn Trà Giang health]
Email: nguyentragiang5492@gmail.com