Hôm ấy, quán cà phê quen vắng hơn mọi ngày. Mình ngồi với nhỏ bạn cũ, gọi hai ly đen đá không đường như hồi sinh viên. Nó vẫn cái dáng ngồi cũ – gầy gầy, hơi cúi, tay xoay cái muỗng hoài mà cà phê đã tan từ lâu. Giọng nó buồn buồn, nhỏ xíu: “Chồng tao bảo, ra ở riêng là bất hiếu với bố mẹ chồng.”
Mình nghe mà thở dài. Không phải vì chuyện cãi nhau, mà vì trong ánh mắt nó đầy ắp những điều muốn nói – mà không biết nói với ai cho nhẹ.
Nó bảo, nhiều anh đàn ông cứ lấy chữ “hiếu” ra làm cái lý để giữ vợ trong nhà. Cái lý đó nghe thì đẹp, nhưng không phải lúc nào cũng đúng. Vì hiếu thảo đâu chỉ nằm ở chuyện chỗ ở? Ở chung mà ngày nào cũng như đi trên dây, nhìn nhau mà nghẹn, nói chuyện mà lựa từng chữ, thì có khác gì “báo hiếu bằng cách khiến nhau mệt mỏi”?
Nó nói, nếu bố mẹ chồng già yếu, cần người chăm thì tất nhiên phải ở lại, phải phụng dưỡng. Nhưng nếu ông bà vẫn khỏe mạnh, tự lo được, mà vẫn bắt con cái phải ở chung, phải nhịn, phải chịu đựng, thì khổ nhất là con dâu. Rồi sau đó, đến cả hai vợ chồng cũng rạn nứt.
Nó từng do dự lắm trước khi dọn ra riêng. Cái gì cũng phải mua, cái gì cũng phải bắt đầu lại từ đầu. Từ cái chén đến đôi đũa, lọ nước mắm, hai vợ chồng xoay sở như hai đứa trẻ tập lớn. Nhưng rồi nó kể, cái cảm giác được làm chủ không gian sống của mình – nó quý vô cùng. Muốn ăn gì thì ăn, muốn ngủ lúc nào thì ngủ. Không phải dè chừng, không phải nghe tiếng thở dài mỗi khi rửa bát trễ.
Ở riêng đâu có nghĩa là bất hiếu? Nó bảo, thỉnh thoảng lại ghé về thăm, tay xách gà, tay xách bánh. Ông bà thấy con cháu về là mừng quýnh. Vì xa nhau một chút, lại thấy quý nhau hơn. Gặp nhau là cười, là hỏi han. Không còn ánh mắt xét nét, không còn tiếng lặng giữa bữa cơm.
Cuối buổi, nó nói một câu mà mình nhớ mãi: “Có hiếu với bố mẹ là điều phải làm. Nhưng có trách nhiệm giữ gìn gia đình nhỏ, cũng là điều không thể bỏ được.”
Nghe mà thấy thương. Vì trong câu chuyện của nó, có bóng dáng của bao nhiêu người phụ nữ. Những người từng chọn nhẫn nhịn vì chữ hiếu, mà quên mất mình cũng cần được hiếu với chính bản thân.
Đôi khi, mình nghĩ, phụ nữ không cần mạnh mẽ suốt. Nhưng nhất định phải biết mình xứng đáng với một cuộc sống dễ thở. Một cuộc sống mà mình có thể ngồi giữa nhà, thở một hơi dài, không sợ ai phán xét. Một căn bếp nhỏ nhưng đầy tiếng cười. Một buổi sáng ngủ dậy mà không phải nghe tiếng cãi vã ngoài phòng khách.
Có những người chọn ở chung, và họ vẫn hạnh phúc. Nhưng cũng có những người cần không gian riêng để giữ gìn hòa khí. Cách nào cũng được – miễn là không đánh mất sự bình yên của mình.
Chữ “hiếu” không nên là gánh nặng. Nó là tình cảm. Là những lần về thăm, là chén chè nấu lúc mẹ ốm, là cái ôm siết nhẹ khi cha đau lưng. Nhưng hiếu thảo đâu thể là ép ai đó sống đời mà họ không hạnh phúc?
Ở riêng không xấu. Là một lựa chọn. Một quyết định có cân nhắc, có thương, có nghĩ. Là khi người phụ nữ biết giữ cho mái nhà nhỏ không sập – để sau này còn có sức mà lo cho mái nhà lớn.
Mình mong, nếu bạn đang ở trong hoàn cảnh ấy – giữa hai lựa chọn, giữa hai điều đúng – thì hãy lắng nghe lòng mình. Không ai sống giùm ai một đời. Suy nghĩ cho bản thân, đôi khi chính là đang suy nghĩ cho cả gia đình.
Và nếu ai đó trách bạn là bất hiếu, hãy nhẹ nhàng trả lời: “Con vẫn thương ba mẹ. Nhưng con cũng cần một nơi để thở.”
Vì cuối cùng, không ai nên sống mà chỉ để vừa lòng tất cả mọi người – ngoại trừ chính mình.
