Sự căng thẳng và lo âu trong cuộc sống hiện đại thường khiến giấc ngủ của chúng ta bị ảnh hưởng. Mất ngủ và rối loạn giấc ngủ đang trở nên ngày càng phổ biến.
Trong y học cổ truyền, cây lạc tiên được biết đến là một loại dược liệu thiên nhiên quý giá. Nhiều người truyền tai nhau về công dụng của loại cây này trong việc hỗ trợ giấc ngủ và an thần một cách tự nhiên.
Vậy, tác dụng của cây lạc tiên là gì và làm thế nào để sử dụng loại thảo dược này một cách hiệu quả và an toàn?
Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về tác dụng của cây lạc tiên đối với sức khỏe, đặc biệt là trong việc cải thiện chất lượng giấc ngủ.
1. Cây lạc tiên – Thảo dược quen thuộc từ thiên nhiên
Cây lạc tiên là loài dây leo thân mềm, thường mọc tự nhiên và khá phổ biến tại các vùng quê trên khắp Việt Nam.
Cây còn được biết đến với nhiều tên gọi dân gian khác nhau.
Các tên gọi phổ biến bao gồm chùm bao, nhãn lồng, lồng đèn, gắn liền với hình dáng của quả. Ngoài ra, cây còn được gọi là hồng tiên, mắc mát, hoặc long châu quả.
Tên khoa học của cây là Passiflora Foetida. Cây lạc tiên thuộc họ Lạc tiên (Passifloraceae).
Loài cây này thường sinh trưởng và phát triển mạnh mẽ ở các bãi hoang, bờ bụi, ven rừng, đồi núi, bờ suối hoặc ven sông.
Đặc điểm nhận dạng cơ bản
Lạc tiên là loại dây leo, thân mềm và rỗng, leo bằng tua cuốn. Thân cây có đốt và phủ nhiều lông tơ thưa thớt.
Lá cây mọc so le, có hình trái tim, thường chia thành ba thùy rõ rệt. Mép lá và hai mặt lá có lông mịn.
Hoa lạc tiên mọc ra ở kẽ lá. Hoa có màu trắng, pha chút tím nhạt ở gần nhuỵ, và có hương nhẹ.
Quả lạc tiên ban đầu có màu xanh, khi chín chuyển sang màu vàng. Quả có hình trứng, dài khoảng 2-3cm, và đặc biệt được bao bọc bởi các lá/lông tơ mềm như chiếc lồng nhỏ. Bên trong quả là chất dịch và nhiều hạt nhỏ.
Bộ phận được sử dụng
Phần được sử dụng làm dược liệu của cây lạc tiên chủ yếu là toàn bộ phần trên mặt đất.
Điều này bao gồm thân, lá, hoa và quả của cây.
Theo y học cổ truyền, lạc tiên có vị ngọt pha chút đắng, tính mát.
Loại thảo dược này có tác dụng của cây lạc tiên là giúp an thần, thanh nhiệt, giải độc.
Trong y học hiện đại, các nghiên cứu cho thấy lạc tiên chứa nhiều hợp chất quan trọng. Các thành phần chính bao gồm flavonoid, alkaloid (như harmol, harmin, harman) và saponin. Các hoạt chất này mang lại nhiều tác dụng của cây lạc tiên đối với sức khỏe.
2. Tác dụng của cây lạc tiên toàn diện đối với sức khỏe
Tác dụng của cây lạc tiên được biết đến rộng rãi nhất là khả năng hỗ trợ cải thiện giấc ngủ và thư giãn tinh thần. Tuy nhiên, loại cây này còn mang lại nhiều lợi ích khác cho cơ thể.
2.1. Tác dụng hỗ trợ giấc ngủ và an thần
Đây là tác dụng của cây lạc tiên nổi bật và được ứng dụng nhiều nhất. Lạc tiên hỗ trợ chữa mất ngủ, đặc biệt với các trường hợp mất ngủ nhẹ do căng thẳng, lo âu hay rối loạn thần kinh tạm thời.
Giúp thư giãn thần kinh, giảm căng thẳng
Các hoạt chất alkaloid và flavonoid trong lạc tiên có khả năng làm dịu hệ thần kinh trung ương.
Điều này giúp tinh thần thư giãn, giảm cảm giác lo lắng, bồn chồn hay hồi hộp. Nhờ đó, người dùng có thể dễ đi vào giấc ngủ hơn.
Alkaloid chứa trong lạc tiên còn giúp kìm hãm sự hoạt động của cafein.
Loại thảo dược này giúp giảm stress, giảm căng thẳng cho người lao động trí óc. Đây là lý do lạc tiên thường được dùng trong các bài thuốc an thần tự nhiên.
Hỗ trợ ngủ sâu và ngủ ngon hơn
Tác dụng của cây lạc tiên là giúp ổn định hoạt động của hệ thần kinh.
Sử dụng lạc tiên đều đặn có thể giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ rõ rệt.
Lạc tiên giúp giảm tình trạng tỉnh giấc giữa đêm, mơ nhiều hoặc ngủ không sâu. Người dùng sẽ có giấc ngủ ngon hơn, sâu hơn sau khi sử dụng lạc tiên.
Lưu ý về hiệu quả hỗ trợ giấc ngủ
Mặc dù có tác dụng của cây lạc tiên trong việc hỗ trợ ngủ ngon, nhưng nó không phải là “thần dược” chữa mất ngủ hoàn toàn.
Hiệu quả chỉ mang tính hỗ trợ, giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ ở mức độ nhẹ đến trung bình.
Với những trường hợp mất ngủ do bệnh lý, rối loạn tâm lý nghiêm trọng, hay mất ngủ kéo dài, người bệnh cần thăm khám bác sĩ chuyên khoa để được điều trị đúng cách.
Cách sử dụng lạc tiên để cải thiện giấc ngủ
Có nhiều cách để tận dụng tác dụng của cây lạc tiên trong việc an thần và hỗ trợ giấc ngủ.
Pha trà lạc tiên uống hàng ngày
Đây là cách đơn giản và phổ biến nhất, phù hợp cho người khó ngủ, mất ngủ nhẹ.
Cách làm:
- Bạn lấy khoảng 10g lạc tiên khô, hoặc dùng 20 – 30g nếu là lạc tiên tươi, rồi rửa sạch.
- Cho lạc tiên vào ấm, hãm với khoảng 200 – 300ml nước sôi trong 10 – 15 phút.
- Uống trà khi còn ấm.
- Tốt nhất là uống trước khi đi ngủ khoảng 30 phút.
Trà lạc tiên giúp thư giãn thần kinh, hỗ trợ ngủ nhanh và sâu giấc hơn.
Nấu nước lạc tiên uống thay trà
Cách này giúp tận dụng tối đa dược chất, thích hợp cho người bị rối loạn giấc ngủ hoặc căng thẳng kéo dài.
Cách làm:
- Dùng khoảng 30 – 40g lạc tiên khô, hoặc dùng 60 – 80g lạc tiên tươi.
- Rửa sạch, cho vào nồi cùng khoảng 500ml nước.
- Đun nhỏ lửa trong 10 – 15 phút, cho đến khi nước chuyển màu vàng nhạt thì tắt bếp.
- Chắt lấy nước và uống.
Bạn có thể uống 2 – 3 lần trong ngày, và nên uống một ly trước khi đi ngủ khoảng 30 phút. Nước lạc tiên giúp ổn định hệ thần kinh, giảm mệt mỏi.
Sử dụng sản phẩm chế biến sẵn
Nếu bận rộn, bạn có thể chọn các sản phẩm chế biến sẵn từ lạc tiên để tiện lợi hơn.
Các dạng phổ biến là trà túi lọc, cao lạc tiên (hoặc siro) và viên uống chiết xuất lạc tiên.
Viên uống phù hợp cho người bận rộn vì đảm bảo hàm lượng hoạt chất ổn định. Cao hoặc siro lạc tiên tiện cho người lớn tuổi, dễ hấp thu.
Khi sử dụng các dạng này, cần tuân theo hướng dẫn trên bao bì hoặc chỉ định của bác sĩ.
2.2. Tác dụng thanh nhiệt, giải độc và mát gan
Ngoài công dụng an thần, tác dụng của cây lạc tiên còn bao gồm việc thanh nhiệt và giải độc cơ thể.
Loại thảo dược này có tính bình, vị ngọt, giúp giải độc cho những người bị mụn nhọt.
Lạc tiên cũng có tác dụng mát gan, phù hợp trong trường hợp bị nóng trong người hoặc đau mắt đỏ.
Cách dùng lạc tiên để giải nhiệt, mát gan
Để phát huy tối đa công dụng giải nhiệt, nên sử dụng quả lạc tiên chín mọng.
Cách chế biến nước giải khát từ quả lạc tiên (còn gọi là nước quả lạc tiên trứng):
- Lựa chọn 500 gam quả lạc tiên chín mọng.
- Bổ đôi quả, nạo hết ruột, sau đó ép và lọc lấy dịch quả.
- Hòa tan 250g đường kính trắng với 1 lít nước đun sôi để nguội.
- Đổ dịch quả vào nước đường và trộn đều.
Nước quả lạc tiên này có vị hơi chua và mùi hương đặc biệt. Nó không chỉ giúp giải nhiệt, mà còn cung cấp nhiều chất dinh dưỡng, bao gồm vitamin B2.
2.3. Tác dụng hỗ trợ hệ tim mạch và lưu thông máu
Tác dụng của cây lạc tiên đối với tuần hoàn máu cũng rất đáng chú ý.
Các hợp chất flavonoid trong lạc tiên có khả năng giúp ổn định huyết áp và ổn định nhịp tim.
Bên cạnh đó, lạc tiên còn giúp tăng cường lưu thông máu trong cơ thể. Điều này giúp cơ thể luôn cảm thấy sảng khoái và thoải mái.
Việc sử dụng lạc tiên cũng được xem là hỗ trợ giảm nguy cơ suy nhược hệ tim mạch.
Lạc tiên có thể hỗ trợ chữa hạ huyết áp. Bài thuốc hỗ trợ hạ huyết áp được thực hiện như sau:
- Sử dụng 0.5 kg lạc tiên, 0.3 kg hoa thiên lý, và 0.1kg lá khổ qua non.
- Đem tất cả đi sao vàng hạ thổ.
- Tán hỗn hợp này thành bột mịn.
- Trộn bột mịn này vào 50 gam đậu xanh đã rang chín và tán bột mịn.
- Mỗi ngày, sử dụng 3 thìa cà phê hỗn hợp bột này cùng với 100ml nước sôi để cải thiện tình trạng huyết áp.
2.4. Tác dụng chống co thắt và cải thiện đau nhức
Lạc tiên có khả năng tác động trực tiếp lên cơ trơn. Nó giúp chống co thắt và làm giãn các cơ trơn trong hệ thống khối cơ của cơ thể.
Vì vậy, tác dụng của cây lạc tiên có thể hỗ trợ điều trị các cơn đau do co thắt ở đường tiêu hóa hoặc tử cung.
Ngoài ra, lạc tiên còn chứa hợp chất có tính kháng khuẩn và kháng viêm. Điều này giúp cải thiện tình trạng đau nhức xương khớp.
Cách dùng lạc tiên để trị đau nhức khớp
Để hỗ trợ điều trị đau nhức khớp, bạn có thể sử dụng lạc tiên kết hợp với các loại thảo dược khác theo công thức truyền thống.
Cách làm:
- Sử dụng 500 gam lạc tiên, 100 gam lá khổ qua và 300 gam hoa thiên lý.
- Tất cả hỗn hợp trên được rửa sạch, sau đó mang đi phơi khô.
- Khi hỗn hợp đã khô, tiến hành sao vàng hạ thổ trong vòng 1 tháng.
- Sau đó, mang hỗn hợp đã sao vàng hạ thổ đi tán nhỏ thành bột mịn.
- Mỗi lần sử dụng khoảng 3 thìa cà phê bột cùng với 100ml nước nóng để phát huy hiệu quả điều trị nhức khớp.
2.5. Tác dụng hỗ trợ các vấn đề về da liễu và phụ nữ
Tác dụng của cây lạc tiên còn được áp dụng trong việc hỗ trợ điều trị các vấn đề da liễu.
Lạc tiên có thể trị viêm mủ da, lở ngứa và loét ở chân.
Nước sắc lá lạc tiên cũng có tác dụng làm giảm viêm da và ghẻ ngứa.
Cách dùng lạc tiên để chữa viêm da, ghẻ ngứa
Với những trường hợp bị ngứa ghẻ hoặc viêm da nhẹ, bạn có thể sử dụng lá lạc tiên để tắm.
Cách làm:
- Sử dụng 2 đến 3 nắm lá lạc tiên.
- Cho lá vào nồi cùng với khoảng 1 lít nước.
- Mang hỗn hợp này đun sôi và hạ nhỏ lửa.
- Đun thêm khoảng 15 phút nữa để tinh chất của lạc tiên hòa tan hết vào nước.
- Sử dụng nước này để tắm hoặc thấm bằng bông rồi chà lên vùng da bị viêm.
Đối với phụ nữ, lạc tiên còn có khả năng giúp hỗ trợ điều trị chứng hành kinh sớm.
2.6. Tác dụng cải thiện sức khỏe tinh thần tổng thể
Khi giấc ngủ được cải thiện nhờ tác dụng của cây lạc tiên, cơ thể sẽ được phục hồi tốt hơn.
Tinh thần trở nên sảng khoái, giảm mệt mỏi và khả năng tập trung trong công việc cũng được tăng cường.
Lạc tiên có thể hỗ trợ điều trị căng thẳng và mệt mỏi cho những người làm việc quá sức, công việc áp lực.
Bài thuốc điều trị căng thẳng và mệt mỏi:
- Sử dụng lạc tiên tươi rồi đem phơi khô hoặc sao vàng hạ thổ.
- Kết hợp cùng với 250 gam râu bắp khi sao vàng hạ thổ.
- Sau đó cho tất cả hỗn hợp vào nồi đất cùng 500ml nước và 1/4 muỗng muối hạt.
- Sắc hỗn hợp này nhỏ lửa tới khi chỉ còn khoảng 250 ml thì tắt bếp.
- Sử dụng hỗn hợp này ngày 2 lần vào buổi trưa và tối.
3. Lưu ý quan trọng khi sử dụng cây lạc tiên
Dù là loại thảo dược lành tính, việc sử dụng lạc tiên vẫn cần đúng cách, liều lượng để đảm bảo an toàn và phát huy tối đa tác dụng của cây lạc tiên.
Liều lượng an toàn
Không nên dùng quá liều lượng quy định.
Mỗi ngày, chỉ nên dùng khoảng 5 – 10g lạc tiên khô, hoặc tương đương 20 – 30g lạc tiên tươi.
Việc dùng quá nhiều có thể dẫn đến tác dụng phụ không mong muốn. Quá liều có thể gây mệt mỏi, buồn ngủ kéo dài hoặc tụt huyết áp.
Đối tượng cần thận trọng
Một số đối tượng đặc biệt cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng lạc tiên.
Cụ thể, phụ nữ mang thai, trẻ nhỏ, và người bị huyết áp thấp nên hỏi ý kiến bác sĩ.
Người đang dùng thuốc an thần cũng cần tư vấn chuyên môn để tránh tương tác thuốc hoặc tác dụng phụ.
Kết hợp lối sống lành mạnh
Lạc tiên chỉ có tác dụng hỗ trợ ngủ ngon và thư giãn. Nó không thể thay thế thuốc điều trị cho các trường hợp mất ngủ mãn tính hoặc do bệnh lý thần kinh, tâm thần.
Để phát huy tối đa tác dụng của cây lạc tiên trong việc cải thiện giấc ngủ, bạn cần kết hợp với lối sống khoa học.
Cần giữ thói quen ngủ đúng giờ, hạn chế dùng điện thoại trước khi ngủ. Đồng thời, nên giảm rượu bia và caffeine, và tập luyện thể dục nhẹ nhàng mỗi ngày.
Theo dõi phản ứng cơ thể
Trong quá trình sử dụng, bạn cần theo dõi phản ứng của cơ thể.
Nếu tình trạng mất ngủ không được cải thiện sau một thời gian, hoặc nếu xuất hiện các triệu chứng bất thường như buồn nôn, chóng mặt, mệt mỏi, bạn cần ngưng sử dụng và đi khám bác sĩ.
Cây lạc tiên là một loại thảo dược quý, mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Việc sử dụng lạc tiên đúng cách, hợp lý sẽ giúp bạn cải thiện giấc ngủ, thư giãn tinh thần và nâng cao chất lượng cuộc sống mỗi ngày.
Trà Giang thân tặng bạn bộ video đặc biệt “GIẢM EO – GỌN DÁNG”.
Các bài tập đơn giản, dễ áp dụng, chỉ vài phút mỗi ngày, nhưng hiệu quả trong việc giúp bạn nhanh chóng sở hữu vóc dáng thon gọn và phong thái tự tin.
Đăng ký nhận quà tại đây: [Link nhận video]
Trà Giang
Đọc thêm:
Bí quyết đốt mỡ hiệu quả trong 1 nốt nhạc
Nhịn ăn gián đoạn: 1 bí quyết giảm cân hiệu quả
3 Phút Cắt Giảm Tinh Bột Để Giảm Cân
Sự thật về chế độ ăn keto – Giảm cân an toàn hay rủi ro tiềm ẩn?
Giảm cân cho người tiểu đường: Bí quyết sống khỏe, dáng thon
—
Mọi người có thể nhắn tin trực tiếp để Giang tư vấn rõ hơn nhé!
Nhắn tin: [Nguyễn Trà Giang Health]
Blog: [Đọc các bài viết tự chăm sóc sức khỏe tại nhà]
Facebook: [Theo dõi Trà Giang]
Youtube: [Nguyễn Trà Giang health]
Email: nguyentragiang5492@gmail.com
Mọi người có thể nhắn tin trực tiếp để Giang tư vấn rõ hơn nhé!
Liên hệ với Nguyễn Trà Giang:
